Dlaczego w centrum miasta jest cieplej niż na jego obrzeżach? Jak chronić się przed miejskim upałem? I czy tereny poprzemysłowe mogą zyskać drugie, zielone życie? Na te i wiele innych pytań odpowiedzi szukali uczniowie klasy 2AR podczas kolejnego wyjazdu terenowego w ramach projektu „Transformersi w szkołach – edukacja na rzecz zielonej transformacji i zachowania kultury górniczej w regionie”.
Wyjazd miał charakter badawczo-edukacyjny i był okazją do połączenia wiedzy geograficznej, urbanistycznej i ekologicznej z praktyką. Uczniowie dowiedzieli się m.in., że:
Centrum miasta cieplejsze niż obrzeża – dlaczego?
Zjawisko to nosi nazwę miejskiej wyspy ciepła (MWC). Wynika ono z nagromadzenia betonu, asfaltu, szklanych powierzchni i braku zieleni, które pochłaniają i zatrzymują ciepło. Dodatkowo na temperaturę wpływają: emisja spalin, gęsta zabudowa i niewielka cyrkulacja powietrza. W efekcie różnica temperatur między centrum a terenami podmiejskimi może wynosić nawet kilka stopni Celsjusza.
Jak się chronić przed skutkami przegrzania?
Mieszkańcy miast mogą przeciwdziałać skutkom upałów m.in. poprzez:
-
rozwój terenów zielonych – parków, ogrodów, zielonych dachów i ścian,
-
stosowanie jasnych nawierzchni odbijających światło słoneczne,
-
retencję wody i tworzenie małych zbiorników wodnych w przestrzeni miejskiej,
-
sadzenie drzew wzdłuż ulic i przy budynkach.
QGIS w służbie ekologii
Podczas zajęć uczniowie poznali również narzędzie cyfrowe – program QGIS, który umożliwia analizę danych przestrzennych. Dzięki niemu można m.in. wyznaczyć obszary miejskiej wyspy ciepła na podstawie zdjęć satelitarnych i danych temperaturowych. Uczniowie uczyli się korzystać z warstw danych, analizować siatki temperaturowe i lokalizować miejsca wymagające interwencji ekologicznej.
Zielone życie po przemyśle
Szczególną uwagę uczestnicy wyjazdu poświęcili sposobom rewitalizacji terenów poprzemysłowych. Dowiedzieli się, że miejsca dawnych kopalń, hut czy zakładów produkcyjnych mogą stać się:
-
parkami edukacyjnymi,
-
centrami kultury i nauki,
-
ścieżkami rowerowymi i rekreacyjnymi,
-
ogrodami społecznymi lub miejskimi pasiekami.
To kolejny wyjazd w ramach projektu „Transformersi w szkołach”, który uczy młodzież, jak łączyć szacunek dla dziedzictwa górniczego regionu z troską o przyszłość środowiska naturalnego. Edukacja ekologiczna w terenie pozwala uczniom zrozumieć realne problemy i przygotować się do roli świadomych obywateli.
